خواص سیر

شادی مازندرانی ،کارشناس تغذیه

سیر تازه منبع خوبی از ویتامین ها،مواد معدنی ومواد گوگردی است.درحقیقت مواد گوگردی که اجسام اصلی گیاه می باشنداسانس سیررا تشکیل می دهند.
وقتی سیر خرد میشود آنزیمی به نام آلی نازآزاد شده که این آنزیم باعث تولید آلی سین میشود که بوی عمده و خواص مختلف دارویی سیر مربوط به آلی سین می باشد.با توجه به اینکه آنزیم مربوطه ،با حرارت غیر فعال می گرددلذا سیر پخته از نظر بو وخواص ضعیف تر می باشد.

اثرات مهم سیر :

سیر دارای اثرات بسیارمتنوع ازجمله اثرات ضد میکروبی ،ضدقارچ ، ضد ویروس ،ضد سرطان،کاهنده فشار خون،کاهنده چربی خون،
کاهنده کلسترول،کاهش چسبندگی پلاکت هاست.

اثرات ضد میکروب= درمطالعات جدید خاصیت ضد میکروبی سیر با آنتی بیوتیک ها از جمله پنی سیلیسن ،استرپتومایسین،کلرامفنیکل،اریترومایسین و
تتراسایکلین مقایسه شده است.همچنین استفاده از سیرباعث کاهش چشمگیر کلی فرم ها ومیکروارگانیزم های غیر هوازی در مدفوع می شود.

اثر ضد قارچ= سیر دارای خواص قوی ضد قارچ در داخل و خارج بدن است
این اثرات ضد قارچ از اثربسیاری از داروهای ضد قارچ مانند نیستاتین بسیار قوی تر میباشد.

اثر ضد انگل= عصاره سیراثر خوبی بر روی بعضی کرمهای مزاحم دستگاه
گوارش از جمله اسکاریس و کرمهای قلاب دار می گذارد.

اثر ضد ویروس= عصاره سیربر ویروس آنفلوانزا،هرپس و چندین ویروس دیگر اثرات خوبی اعمال می کند.

اثر ضد سرطان= سقراط دانشمند مشهور یونان سیر را به عنوان ضد سرطان توصیه کرده است.دو عنصر بسیار با اهمیت ژرمانیوم وسلنیوم با مقادیر کم در سیر وجود دارند که به نظر میرسد فعالیت ضد سرطانی سیرمربوط به آنهاست.
یکی از مکانیسمهای اثبات شده تاثی سیر در جلوگیری از تشکیل نیتروامین است.
نیتروزامین جسمی است که در مرحله هضم و تغییرات مواد غذایی در بدن تولید میشود ویکی از قوی ترین ماد سرطان زا به شمار می آید.

اثرات قلبی-عروقی= یکی از اثرات بسیار مهم سیر محافظت کنندگی از سیستم قلبی-عروقی و جلوگیری از مرگ ومیر مربوط به بیماریهای قلبی-عروقی بسیار موثر هستند.از جمله اثرات خوب در این زمینه شامل موارد زیر است:

خاصیت کاهش کلسترول : بر حسب مطالعات زیاد کلسترول بالای 200 با مصرف مقادیر معینی سیر به حد طبیعی میرسد.میزان 10میلی گرم آلی سین یا معادل آن سیر میتواند باعث کاهش 10درصدی LDLو افزایش 15درصدی HDLو کاهش 15 درصدی تری گلیسیرید ها شود.

خاصیت کاهش پرفشاری خون: در یک تحقیق انجام شده مصرف معادل 7/2-8/1 گرم سیر روزانه به مدت 3-1 ماه نشان داد که به طور متوسط 11 میلی متر جیوه فشار سیستولی و 5 میلی متر جیوه فشار دیاستولی کاهش می یابد .بررسی همین نتایج نشان داد که مصرف سیر میتواند 25-20درصد حملات قلبی را کاهش دهد.

کاهش چسبندگی پلاکتها : در یک مطالعه بر روی 120 نفر با مصرف مقدار 900 میلی گرم از پودر خشک سیر به طور روزانه ،در مدت 4 هفته ،چسبندگی پلاکتها در گروه مصرف کننده سیر از بین رفته بود،چسبندگی پلاکتها از عوامل امراض قلبی ،حمله ها و تنگی وتصلب شرایین است.

خاصیت حل کنندگی فیبرین: فراورده های استاندارد سیر ،فراورده های روغنی سیر ،سیرخام ویا پخته دارای خاصیت افزایش حل فیبرین سرم می باشد.
این افزایش در 6 ساعت اول بعد از هضم صورت گرفته وتا 12 ساعت ادامه خواهد داشت.

خاصیت کاهش قند خون : سیر وآلی سین دارای اثر کاهش قند خون هستند مطالعات جدید افزایش متابولیسم کبدی ، افزایش ترشح انسولین و جلو گیری از غیر فعال شدن انسولین توسط بعضی از مواد از جمله مکانیسمهای آلی سین موجود در سیررا تاکید کرده است.

نکاتی قابل توجه در مورد سیر:

1- چون خواص اصلی سیر مربوط به مواد گوگردی آن است که در حرارت کم تبخیر می شوند، اثرات دارویی سیر پخته وسرخ شده (به خصوص هر چه بیشتر حرارت ببیند)به مراتب کمتر از سیر خام است.
2- با توجه به مواد گوگردی موجود در سیر ترشی ،این محصول قطعا خواص سیر را خواهد داشت ولی تغییرات آن با گذشت زمان و یا عوامل دیگر مورد مطالعه قرار نگرفته است.
3- چون مواد موثر در سیر در اثر له شدن سیر آزاد شده و تحولاتی در فرمول و اثرآن ایجاد می شود ،لذا خوردن سیر به صورت حبه (بلعیدن به صورت حبه یا قطعات درشت)تاثیر چندانی نسبت به سیر جویده وله شده نخواهد داشت و به همان حال دفع می شود.
4- سیر نواحی مختلف دارای مقادیر مختلفی از مواد مؤثر می باشد که اکثر آنها مورد تجزیه دقیق قرار نگرفته اند .ولی می توان گفت هر چه بوی سیر بیشتر باشد مواد گوگردی آن بیشتر و اثرات آن به مراتب قوی تر است .
5- پودر سیردر صورتی که خیلی کهنه نباشد دارای خواصی مشابه سیر تازه است.
6- خواص سیر تازه که اکثرأ همراه با سبزی خوراکی روزانه به بازار عرضه می شود تا حدی شبیه به سیر (سیر حبه )است.
7- با توجه به این که بوی سیر که از دهان استشمام می شود مربوط به دفع مواد گوگردی آن از طریق ریه است،لذا ماده مؤثری که بتواند از این بو جلوگیری کند وجود ندارد. تنها بعضی از مواد خوشبو کننده دهان ممکن است تا حد کمی تاثیر گذار باشد.
8- یکی از موادی که به میزان کم باعث کاهش بوی سیر از دهان می شود ،برگ جعفری تازه به صورت خوراکی است.